Cytokiny to nazwa ogólna grupy cząsteczek, które są wytwarzane w całym organizmie przez komórki o różnym pochodzeniu. Termin „cytokina” pochodzi z połączenia dwóch greckich słów – „cyto” oznaczającego komórkę i „kinos” oznaczającego ruch. Występują w postaci peptydów, białek i glikoprotein (białek z dołączonym cukrem).
Inne nazwy cytokin można definiować na podstawie ich funkcji, komórki wydzielniczej lub celu działania. Na przykład cytokiny wytwarzane przez limfocyty określa się jako limfokiny. Natomiast te wydzielane przez monocyty lub makrofagi nazywa się monokinami.
Cytokiny uważa się za komórkowe cząsteczki sygnalizacyjne. Wspomagają komunikację między komórkami organizmu w odpowiedzi układu odpornościowego i stymulują ruch komórek w kierunku miejsca zapalenia, infekcji czy urazu.
Jeśli chodzi o obszar działania cytokin, mogą wywierać działanie zarówno ogólnoustrojowe, jak i miejscowe. Ich działanie wpływa na tę samą komórkę, z której je wydzielono i na inne komórki znajdujące się w pobliżu. Działają także w sposób bardziej obszerny i wywołują skutki w całym ciele, np. w przypadku gorączki.
